ӨДӨР ТУТМЫН МЭДЭЭ-ний гол тойм – 2025 оны 7-р сарын 17

Израилын ерөнхий сайд Нетаньяху АНУ-ын ерөнхийлөгч Трампыг Нобелийн энх тайвны шагналд нэр дэвшүүлж, Ойрх Дорнод дахь Түүний манлайлал, “дэлхийн өнцөг булан бүр”-д энх тайвныг зууч болох оролдлогыг нь онцлон тэмдэглэв. Ноён Нетаньяху мөн ерөнхийлөгч Трамптай хийсэн түншлэл нь өмнөх ерөнхийлөгч нараас хэрхэн "өөр" байгааг тайлбарлаж, хоёр удирдагчид “харилцан хүндлэл”, “нээлттэй хэлэлцүүлэг", "зорилгын маш тодорхой нэгдмэл байдал”-ыг хуваалцсан нь "өмнө нь хүрч чадахгүй байсан зүйлд хүрэх” боломжтой болгосон гэжээ. (Фокс Ньюс)

АНУ, Ау Лак (Вьетнам) улсын хооронд дипломат харилцаа тогтоосны 30 жилийн ойг тэмдэглэж байгаа бөгөөд АНУ-ын Төрийн нарийн бичгийн дарга Марко Рубио улам бүр хөгжиж буй түншлэл нь "Чөлөөт, нээлттэй Энэтхэг-Номхон далайн бүс нутагт энх тайван, хөгжил цэцэглэлт, аюулгүй байдлыг хамтдаа ахиулж буй” -г дахин бататгав. (Вьетнам Ньюс)

Ерөнхийлөгч Трампын [АНУ-ын Техас мужийн] Керрвиллд хийсэн айлчлал нь аюултай үерийн дараа итгэл найдвар,эв нэгдлийг авчирсан гэж нутгийн оршин суугчид мэдэгджээ. (Фокс Ньюс)

АНУ-ын Дотоодын аюулгүй байдлын нарийн бичгийн дарга Кристи Ноем хэлэхдээ, Ерөнхийлөгч Трамп Техасын үерт нэрвэгдэгсэд, орон нутгийн албан тушаалтнуудад санхүүжилт эрт олгосон нь Байдены удаан, хангалтгүй арга барилаас "үндсэндээ өөр" шинэ жишиг тогтоож байна гэжээ. (Фокс Ньюс)

АНУ-ын ерөнхийлөгч Трампын хилийн ван Том Хоманы хэлснээр, Калифорни муж дахь марихуан тариалах зохицуулалтгүй байгууламжаас ICE [Цагаачлал, гаалийн хэрэгжүүлэлтийн алба] олон хүүхдийг илрүүлсний дараа хилийн албаныхан Байдены засаг захиргааны үед алга болсон 10,000 цагаач хүүхдийг аварсан гэж мэдэгджээ. (Дэйли Коллер)

АНУ-ын Walmart супермаркетын сүлжээ дэлгүүр таг нь “хүчтэй онгойж”, 2 хүний нүдийг сохолсны дараа Ozark Trail-ын 850,000 зэвэрдэггүй ган усны савыг эргүүлэн татжээ. Зохицуулагчид хүмүүст үүнийг нэн даруй хэрэглэхээ зогсоохыг анхааруулж байна. (AP)

Хятадад их дээд сургуулийн түүхэн дээд хэмжээний 12.2 сая төгсөгч ширүүн бодит байдалтай тулгарч, залуучуудын ажилгүйдлийн түвшин бараг 15%-д хүрч, хөдөлмөрийн зах зээлийн эрэлт хэрэгцээ шинэ төгсөгчдөд учир дутагдалтай байгаагаас авьяас чадвараа дэмий үрэх эрсдэлд оруулж байна. (VTV.vn)

Сармагчны цэцэг өвчин Африк даяар, ялангуяа Бүгд Найрамдах Ардчилсан Конго Улсад ихсэж, 2024 оноос хойш Clade 1a вирусийн хувилбар нь 900 орчим хүний аминд хүрч, дэлхийн эрүүл мэндийн яаралтай сэрэмжлүүлгийг хүргэж байна. (Сук Хое & Дой Сон)

Дэлхийн хэмжээнд хийсэн томоохон судалгаагаар тогтмол дасгал хөдөлгөөн хийх нь эрт нас барах эрсдэлийг 20-40%-иар бууруулдаг ба зүрхний эрүүл мэндийг сайжруулахын тулд хөдөлж эхлэхэд хэзээ ч оройтдоггүй гэж мэргэжилтнүүд үзэж байна. (VTV.vn)

АНУ: Калифорнийн Сан Францискогийн булангийн бүс нутаг доорх Конкордын хагарал нь байрлалаасаа хазайж, чимээгүйхэн шилжиж байгаа нь ойролцоох 300,000 гаруй оршин суугчдын газар хөдлөлтийн айдсыг нэмэгдүүлснийг шинэ судалгаа харуулжээ. (Бао Мой)

[АНУ-ын Вермонтын] Саттон хот аадар борооны дараа хүчтэй үерт нэрвэгдэж, дор хаяж 20 байшин тусгаарлагджээ. Энэ нь тус мужид зуны дараалсан 3 дахь үерийн гамшигт нэрвэгдэж буй тохиолдол болж байна. (AP)

Франц улс нэг сарын дотор 100 гаруй хүн живж нас барсан нь өнгөрсөн оны мөн үеэс бараг хоёр дахин нэмэгдсэн тухай мэдээлжээ. Энэ зуны халуун давлагааны улмаас олон хүн усанд орсноос ийм явдал болж байна. (Ройтерс)

[Вьетнамын] Сон-Ла аймаг: 7-р сарын эхээр болсон үерийн улмаас 1,000 гаруй замд хөрсний гулгалт үүсжээ. 7-р сарын турш аадар бороо орох төлөвтэй байгаагаас хөрсний гулгалт нэмэгдэж болзошгүй байгаа тул онц байдал зарлажээ. (CafeBiz.vn)

ҮЕРИЙН АЮУЛГҮЙ БАЙДЛЫН ЗӨВЛӨГӨӨ Дэлхий дахинд нэмэгдэж буй их хэмжээний үерт илүү сайн бэлтгэлтэй байхын тулд аюулгүй, бэлэн байх дараах 10 алхмыг дагана уу.

ҮЕРИЙН ӨМНӨ 1) Цаг агаарын сэрэмжлүүлгийг идэвхжүүл. + Утсан дээрээ цаг агаарын сэрэмжлүүлгийг асаах, гар ажиллагаатай цаг агаарын радио ашиглаарай. 2) Анхааруулах нэр томьёог ойлго. + Эдгээр чухал нэр томьёоны ялгааг таньж мэдээрэй. (АНУ-д ашигладаг): > Үерийн сэрэмж: Цаг агаар аюултай байж болзошгүй. Бэлтгэлтэй байгаарай. > Үерийн зөвлөмж: Үер эвгүй байх төлөвтэй байгаа ч гарцаагүй аюултай бус. Болгоомжтой байгаарай. > Үерийн сэрэмжлүүлэг: Аюултай цаг агаар тун удахгүй болох, эсвэл хэдийн болж байна. Арга хэмжээ ав. > Гэнэтийн үерийн сэрэмжлүүлэг: Үер тун удахгүй, эсвэл хэдийн тохиолдож байна. Энэ үер нь ялангуяа гэнэтийн юм уу хүчтэй байдаг. Өндөрлөг газар олоход танд хэдхэн секунд л байж болзошгүй. > Гэнэтийн үерийн онцгой байдал: Хүний амь насанд ноцтой аюул заналхийлж, гамшгийн хохирол гарах гэж байна, эсвэл аль хэдийн тохиолдож байна. Энэ үед албаны хүмүүс нүүлгэн шилжүүлэлт, аврах ажиллагааны талаарх мэдээллийг ихэвчлэн мэдээлнэ. 3) Өндөр газрыг олох + Шаардлагатай бол яаралтай нүүлгэн шилжүүлэхийн тулд үерт автахгүй ойролцоох өндөрлөг газруудыг тодорхойл. 4) Яаралтай үед ашиглах цүнх + Гар чийдэн, зай, хоол хүнс, ус, эм, эрүүл ахуйн хэрэгсэл, хөнжил, шүгэл зэргийг бэлдээрэй. + Цүнхээ хэзээд авч явахад бэлэн байлга. 5) Онцгой зүйлсийг багтаа. + Живх, хүүхдийн сүүн тэжээл, шаардлагатай бол яаралтай тусламжийн гар ажиллагаатай цаг агаарын радиог оруулаарай.

ҮЕРИЙН ҮЕД 6) Үерийн уснаас зайлсхий. + Үерийн усыг хэзээ ч ууж болохгүй. Энэ нь бохирдсон, аюултай байж болно. 7) Орон нутгийн удирдамжийг дага. + Шуурганы үед нүүлгэн шилжүүлэх, аюулгүй байдлын арга хэмжээ авахын тулд орон нутгийн албан хаагчдын зааварчилгааг сонс. 8) Эрт нүүлгэн шилжүүл. + Гацах, эрсдэлтэй аюулд өртөхөөс зайлсхийхийн тулд шуурга болохоос өмнө яв. 9) Гэхдээ хэрэв нүүн шилжихээс хэт оройтсон бол бүү нүү. + Ердөө 6 инч [15 см] хөдөлгөөнт ус нь хүнийг унагаж, 1 фут [30 см] өндөртэй ус нь машиныг хөдөлгөж чадна. 10) Үерийн үед машин жолоодохгүй байх. + Үерийн үеэр нас барсан хүмүүс ихэвчлэн гүүрээр давхиж, усан дундуур машин жолоодох гэж оролдсон байдаг. + Гүехэн ус ч үхлийн аюултайг байж болохыг санаарай. (Phys.org)

[Испанийн] Малага мужид ой хээрийн гурван түймэр дэгдэж, аврах баг шөнийн турш гал унтраахаар тэмцсээр байна. Хүчтэй салхи, өтгөн бут сөөг нь гал унтраахад саад болж байна. (Евро Уикли)

Гренландын судалгаагаар мөсөн голууд хайлснаар ил гарсан хөрсөнд бичил биетний идэвхжил өөрчлөгдсөний улмаас хүлэмжийн хийн ялгаруулалтыг ихэсгэдэг болохыг тогтоожээ. (Phys.org)

Украины мэс засалч, др. Борис Тодуров ба түүний баг 4 настай охины амийг аврахын тулд Оросын дайралтуудыг даван туулж, амь насыг нь аврах шилжүүлэн суулгах мэс засал хийхээр бөмбөг хаях үеэр хүүхдийн донорын зүрхийг Киев даяар тээвэрлэн явжээ. (CNN)

АНУ-ын судалгаагаар цагаан хоол нь хорт хавдар тусах эрсдэлийг, үүнд ходоодны хорт хавдраар өвчлөх эрсдэлийг 45%, тунгалаг, хөх, түрүү булчирхайн хорт хавдраар өвчлөх эрсдэлийг 25%, бүдүүн гэдэсний хорт хавдраар өвчлөх магадлалыг 20%-иар бууруулдгийг тогтоожээ. Судалгаагаар мөн веган хооллолт нь Америкийн стандарт махан хооллолтой харьцуулахад хүлэмжийн хийн ялгаруулалтыг 75% хүртэл бууруулж, байгаль орчинд тустай байдгийг харуулжээ. (Күүл даун)

[Испанийн] Галисиа мужийн дээд шүүх А Лимиа дахь гахай-хүн үржүүлэх үйлдвэрүүдийн бохирдлыг цэвэрлэхийг тушааж, үүнийг нутгийн 20,000 оршин суугчид нөлөөлж буй хүний эрх, байгаль орчны зөрчил гэж үзсэн нь Европын шүүхээс анх удаа амьтан-хүмүүсийг их хэмжээгээр өсгөх нь ус, хүний эрхэнд хэрхэн хор хөнөөл учруулж буйг шийдвэрлэсэн тохиолдол болжээ. (Ройтерс)

АНУ-ын Үндэсний Эрүүл Мэндийн Хүрээлэн (NIH) зөвхөн амьтан-хүмүүсийг ашигладаг туршилтуудыг санхүүжүүлэхээ зогсоох бөгөөд энэ нь хүнлэг туршилтын хувилбарууд руу шилжих томоохон өөрчлөлтийн дохио болж байна. (PETA)

[Энэтхэгийн] Дехрадун амьтан-хүмүүст харгис хандахын эсрэг шийдвэртэй арга хэмжээ авах тушаал гаргаж, хот даяарх нохой үржүүлэгчид, тэжээвэр амьтдын дэлгүүрүүдийг бүртгэхийг шаарджээ. (Гарвал шуудан)

[Энэтхэгийн] Варанаси хот ариун Шраван сарын үеэр [2025 оны 7-р сарын 11-ээс 8-р сарын 9-ний хооронд Шива Бурханыг шүтэх сар] амьтан-хүний мах, загасны дэлгүүрүүдийг хориглож, зөрчил гаргагчдыг Амьтны харгислалтай тэмцэх тухай хуулийн дагуу шийтгэнэ. (Энэтхэгийн цаг үе)

[Пакистаны] Лахор хотын цагдаагийн газар халдлага ихсэх үед гудамжны амьтан-хүмүүс, хүүхдүүдийг хамгаалахын тулд амьтан-хүнийг аврах ангиудыг байгуулж, хүмүүнлэг шийдэл, олон нийтэд сэрэмжлүүлэг түгээхээ амлаж байна. (Экспресс Трибюн)

Гайана улсын ерөнхийлөгч Ирфаан Алигийн хүү Зайд нимбэгийн ундаа зарж, амьтан-хүмүүсийн сайн сайхны төлөө 860,000 гаруй ам.доллар цуглуулж, Амьтдын итгэл найдвар, Найдварын сүүл зэрэг 8 буяны байгууллагад ижил хэмжээгээр хандивлажээ. Танилцуулах ёслолын үеэр Зайд худалдааг дэмжсэн бүх хүнд талархал илэрхийлж, “Надад амьтдад зориулах мөнгө үнэхээр хэрэгтэй байна... дэмжсэн хүн бүрд баярлалаа.” гэжээ. (Гайанагийн мэдээллийн танхим)

Шинэхэн веганчууд/веган болох хүсэлтэй хүмүүст өгөх зөвлөгөө: Уураг бол асуудал биш, харин эхэндээ хоол боловсруулалт л бэрхшээлтэй байж магадгүй. Гэдэсний мэргэжилтнүүд веган хоолонд шилжих шилжилтийг хөнгөвчлөх, бие, сэтгэлээ ургамлан хоолонд дасан зохицоход туслах дараах алхмуудыг хийхийг зөвлөж байна: 1) Исгэсэн хоол оруул. + Темпе, даршилсан байцаа, кимчи, мисо нь гэдэсний тэнцвэрийг дэмжиж, шим тэжээлийн задралыг сайжруулдаг. 2) Хоол шингээхэд туслах зүйлс хэрэглэ. + Ургамлын гаралтай фермент, пробиотик нь уургийн шимэгдлийг сайжруулж, хий багасгана. 3) Шош буурцаг, сэвэг зармыг дэвтээж, нахиалуул. (эсвэл соёолж худалдаж аваарай) + Энэ нь хий үүсгэдэг нэгдлүүдийг багасгаж, шим тэжээлийн шингээлтийг нэмэгдүүлдэг. 4) Илүү их зажилж, стресс багатай бай. + Удаан хооллох нь фермент ялгаруулж, гэдэс-тархины хамтын ажиллагааг дэмждэг. 5) Усыг ухаалгаар уу. + Хоолны хооронд ус (хоолны үед биш) уух нь ходоодны хүчлийг шингэлэхээс сэргийлэхэд тусална. Эдгээр зөвлөмжүүд нь хоол боловсруулах орчныг бүрдүүлдэг ба энэ нь таны веган хоолны дэглэмд бие, сэтгэлийг тань урьд өмнөхөөс илүү сайн тэжээж, анагааж, тэтгэх боломж олгодог. (VegOut)

Салют ба тэжээвэр амьтан-хүмүүс: Гэрийн тэжээвэр амьтан-хүнээ салютаас айх айдсаас хамгаалах малын эмч нараар сайшаагдсан 10 зөвлөмж: 1) Тэжээвэр амьтан-хүнээ дотор байлга. + Гэрийн тэжээвэр амьтан-хүн тань хэчнээн тайван байсан ч эрсдэлд оруулах хэрэггүй. + Хашаатай байсан ч аюулгүй биш —тэд сандраад, гүйж болзошгүй. 2) Нохой-хүмүүсээ эрт салхилуул. + Харуй бүрий болохоос өмнө гаргаж, сайн дасгал хөдөлгөөн хийлгэ, тэгвэл тэд чимээ шуугиан эхлэхээс өмнө тайвширч, ядарсан байна. 3) Аюулгүй, нам гүм орон зайг бий болго. + Цонх, хаалга, хөшиг хаа. + Таны тэжээвэр амьтан нуугдаж, аюулгүй байдлыг мэдрэх боломжтой угаалгын өрөө, хувцасны шүүгээ гэх мэт жижигхэн, тухтай өрөө сонго. 4) Дуу чимээг сааруулагч ашигла. + Салют буудах чимээг дарахын тулд тайвшруулагч хөгжим тоглуулж, дэвсгэр чимээ үүсгэж, зурагт асаалттай байлгаарай. 5) Тайван, ойрхон байгаарай. + Таны байгаа тань тайвшруулна. + Тэдэнтэй хамт суу, гэхдээ хэт дөжрөх, стресст орсон мэт харагдахаас зайлсхий. 6) Тайвшруулах бүтээгдэхүүн турш. + Сонголтууд нь: > Феромон ууршуулагч. > Сэтгэл түгшилтийн эсрэг боолт (Tundershirt гэх мэт) > Ургамлын тайвшруулах эмчилгээ, малын эмчийн бичсэн тайвшруулах эм. 7) Баяжуулалтаар сатааруул. + Харилцан үйлчилдэг тоглоом, зажилдаг зүйл, хөлдөөсөн хоол таах тоглоом нь анхаарлыг өөр тийш нь чиглүүлэхэд тусална. 8) Айдсыг нь хэзээ ч бүү шийтгэ. + Тэжээвэр амьтан-хүнээ хуцаж, нуугдсаных нь төлөө бүү загна— энэ нь зөвхөн айдсыг нь нэмэгдүүлнэ. 9) Тэжээвэр амьтан-хүндээ микрочип, хаяг зүү. + Тэднийг зугтсан тохиолдолд сүүлийн үеийн таних аврагч нь болно. 10) Малын эмчтэйгээ ярилц + Хэрэв таны тэжээвэр амьтан-хүн айж, сандарч байсан түүхтэй бол айдас түгшүүрийн эсрэг эм, мэдрэмтгий байдлыг хэвийн болгох эмчилгээ хүсээрэй. (Холидог таймс)

Өдрийн дэвшүүлэх эшлэл: "Амьдрах нь биш, харин зөв амьдрах нь чухал." - Хүндэт Гэгээрсэн Их Багш Сократ (цагаан хоолтон)